Een goed plan. Een beter plan

“Een goed plan wijzigt altijd” is een uitspraak van President Dwight D. Eisenhower.

We brengen dit bewust of onbewust in praktijk. We zijn altijd bezig met het aanpassen van onze plannen. Zowel op het werk als thuis. En het loopt altijd anders dan we denken.

Als je een plan aanpast omdat dat je beter uitkomt zonder dat het invloed heeft op anderen, dan is het niet zo moeilijk.

Het wordt anders als er ook anderen bij betrokken zijn. En helemáál als jij geen invloed hebt op de verandering, of omdat je niet dúrft te weigeren. Dat zorgt voor stress en het kost veel energie. Want daardoor komen andere dingen in de knel.

Lukt het je vaak niet om nee te zeggen tegen een verandering, dan zit je vervolgens tot over je oren in het werk. En werk is niet het enige dat aandacht vraagt. Je hebt ook nog een gezin, vrienden en familie.

Het is geen wonder dat we altijd moe zijn. We hebben veel verplichtingen en moeten ons continu aanpassen. Op een gegeven moment is je energie op.

Als je tekort aan energie onderverdeelt in: vermoeid, oververmoeid, overspannen en een burn-out, dan zit een grote groep mensen ergens tussen oververmoeid en burn-out in.

En juist doordat je zo weinig energie hebt, zeg je zelfs ja tegen een níeuwe opdracht. Een paar redenen daarvoor zijn:

• Je kunt niet goed inschatten hoeveel tijd en energie het je gaat kosten. Je bent moe, maar je gaat uit van de tijd die de opdracht kost als je vol energie zit; of
• “ja” zeggen kost op dat moment de minste moeite. Nee zeggen is moeilijk en kost meer energie. En je denkt ook dat het de volgende dag, na een nachtje goed slapen, beter zal zijn. Dus dan kan die extra taak er wel bij.

Ben je op dit punt aangekomen dan is het noodzakelijk om meer aandacht te besteden aan jezelf. Daar zal je tijd voor vrij moeten maken, dus je moet je nu grenzen stellen.

En grenzen stellen is nu net wat je zo moeilijk vindt en waardoor je oververmoeid bent geraakt. Hoe doorbreek je de cirkel?

Lees daarvoor verder.

Je hebt ja gezegd tegen zoveel projecten en afspraken dat je het overzicht kwijt bent. Je kunt niet meer op tijd je werk afkrijgen en afspraken zeg je af. Je hebt te weinig tijd om alles te doen wat je hebt toegezegd. De enige manier om te zorgen dat je meer tijd hebt, is: het gesprek aangaan. En dat is niet makkelijk. Je zult misschien uit een project moeten stappen. Misschien taken (tijdelijk) laten vallen of in overleg nieuwe deadlines vaststellen.

Mensen vertellen dat je je toezeggingen niet na kunt komen, is niet fijn. Maar ben je open en eerlijk dat het niet lukt, dan is er ook vaak begrip. Mensen willen graag helpen en meedenken. Samen kom je echt wel tot een oplossing.

Natuurlijk wil je die moeilijke gesprekken in het vervolg voorkomen. Je zult daarom je grenzen beter moeten aangeven. Vaker opdrachten weigeren. Dit is moeilijk, maar je leert steeds beter wat je aankunt en hoeveel energie je hebt.

De stap om op redelijk korte termijn meer tijd en rust te hebben is: nee zeggen tegen nieuwe projecten en verplichtingen.

Maak in de komende zes tot acht weken een zorgvuldige afweging of je ja of nee zegt.

In die periode zorg je dat je weer up to date bent met je werk. Je rond dingen af en stelt je prioriteiten opnieuw vast.

Toezeggingen die al gedaan zijn en opdrachten die nog op je bord liggen, kom je uiteraard na. Je gaat alleen niet aan iets nieuws beginnen als het niet persé nodig is.

Wat je niet moet vergeten is dat dit niet alleen gaat over werk, maar ook over je leven náást je werk. Bedenk dus niet dat het tijd is om je huis buitenom te schilderen. Tenzij schilderen je hobby is natuurlijk. Maak ook hier: maak alleen af wat echt moet en overweeg projecten uit te stellen of misschien zelfs helemaal te laten vallen.

Nee zeggen blijft moeilijk en het zal ook niet altijd kunnen. Maar als je een zorgvuldige afweging maakt, zal je merken dat je vaker iets kunt weigeren dan je denkt. Er zijn veel tips op internet te vinden hoe je nee kunt zeggen. Hieronder vind je een paar belangrijke.

Tip 1: zeg niet meteen ja of nee, zeg dat je er later op terug komt. Het is heel normaal om te checken of het wel qua tijd en planning wel mogelijk is.

Tip 2: hou het simpel. Je hoeft echt niet uitgebreid uit te gaan leggen waarom het niet kan. Dat je andere prioriteiten hebt is voldoende.

Tip 3: doe het vriendelijk. Zeg bijvoorbeeld dat je het leuk vindt dat er aan jou is gedacht. Dat het deze keer niet uitkomt, maar misschien is er in de toekomst wel iets mogelijk.

Tip 4: Er zijn gevallen dat je vindt dat je geen nee kúnt zeggen, maar je hebt het eigenlijk veel te druk. Ga dan eens onderhandelen. Moet jij het alleen doen? Kun je misschien een deel op je nemen en er een collega bij betrekken?

Tip 5: Je mag op een toezegging terugkomen. Als je er nog eens over hebt nagedacht en het gaat toch niet lukken. Dan mag je echt alsnog nee zeggen. Doe dat wel zo snel mogelijk.

Onze eigenwaarde hangt vaak af van onze productiviteit. Dat zorgt ervoor dat je je schuldig kunt gaan voelen als je nee zegt.

Maar realiseer je dat niemand het volhoudt om continu een energieniveau te hebben tussen oververmoeid en burn-out in.

Dat jij grenzen stelt is goed voor jezelf, en ook voor de mensen om je heen. Jij krijgt rust en zij weten waar ze aan toe zijn. En wie weet inspireer je hen om ook betere grenzen te stellen.

Het is écht mogelijk om te ontspannen, je projecten uit te voeren, je doelen te halen én te zorgen voor de mensen om je heen.

Dat hoef je niet alleen te doen. Ik help je graag met het bepalen van je prioriteiten en je grenzen.

Je kunt hier een afspraak inplannen om eens kennis te maken. Dat verplicht je tot niets.